Ouderenzorg van de toekomst vraagt duidelijke visie op huisvesting voor ouderen

De zorg voor ouderen staat voor grote uitdagingen en kan niet zonder een uitgesproken visie. Het creëren van community's is een serieuze optie. Daarover schrijft Marie-José de Dreu - Westerveld is Clustermanager voor facilitair, vastgoed en huisvesting bij Liberein in Enschede en Glanerbrug, deze blog.

Wonen in een community voor ouderen. Een eigen appartement waar familie en mantelzorger in en uit lopen. De buurtsuper en ontmoetingsruimte zijn op loopafstand aanwezig en maken zoals een team voor dienstverlening en 1^ste lijn van huisartsen, fysio, ergo en logopedisten onderdeel uit van de community. De dagelijkse werkzaamheden zoals schoonmaak en de was doen kunnen uit handen worden genomen en een zorgteam is dichtbij. Aandacht voor elkaar hebben en samen met elkaar optrekken worden de sleutelwoorden voor de toekomst.

Zoals bekend, groeit het aantal ouderen de komende jaren explosief en daarmee het aantal mensen met dementie. Als ouderzorgorganisatie staan wij niet alleen voor een grote uitdaging, wij staan middenin de samenleving en worden dagelijks geconfronteerd met grote personeelstekorten en de bewoners helaas vaak zonder familie of mantelzorg ondersteuning. En dat is niet vreemd, want door de verzorgingsstaat zijn wij allemaal individualistischer geworden. Wat dat betreft dient het tij te worden gekeerd. Wij zullen naar meer samen leven en werken moeten groeien. Zoals bijvoorbeeld in een community waar ouderen samenleven. De ene bewoner kan wat betekenen voor de andere bewoner. Zo kan ook het familielid van de ene bewoner wat betekenen voor de andere bewoner. Naast de ondersteuning van de buren en familieleden is in een community voor ouderen professionele ondersteuning dichtbij.

Terwijl wij als organisatie de bewoners professioneel blijven ondersteunen, zijn wij ons bewust dat onze benadering over huisvesting en leefomgeving tegemoet moet komen aan de behoeften van ouderen en ouderen met specifieke ouderdomsverschijnselen zoals dementie.

In de ruim veertig jaar waarin ik werk in de ouderenzorg in de vakgebieden facility management, huisvesting en vastgoed, heb ik een ontwikkeling in de huisvesting van verpleeghuizen mogen mee maken. Van grote afdelingen van 30 bewoners, met één grote huiskamer en slaapkamers voor 2 tot 4 personen, naar wooneenheden met 6 personen met ieder een eigen appartement met sanitair.

Wonen

Wat ik in die jaren nooit heb begrepen, is het dat altijd wordt gesproken over het grote woord: ZORG. Terwijl als mensen in een verpleeghuis komen wonen, hun eigen huis verlaten, hun deur op slot doen en de sleutel letterlijk en figuurlijk afgeven. Deze mensen gaan verhuizen naar het verpleeghuis en komen daar wonen. Met wat mij betreft een dikke streep onder WONEN. Deze mensen komen wonen omdat het thuis niet meer mogelijk is. Vaak om lichamelijke redenen ofwel cognitieve klachten waardoor de zelfredzaamheid niet meer lukt. Deze mensen komen wonen in het verpleeghuis om verder te leven in een prettige omgeving met dienstverlening. Deze ondersteuning bestaat niet alleen uit zorgverlening, zoals het meestal wordt gezegd. Nee, deze dienstverlening bestaat uit allerlei diensten, integraal georganiseerd, waarin de medische zorg hand in hand gaat met goed eten en drinken, het fijne schone bed en de goede rolstoel om maar een paar praktische zaken te noemen.

Een kwalitatieve huisvesting voor ouderen is in mijn optiek naast dienstverlening het belangrijkst. Waarin ik de nadruk leg op de kwaliteit van huisvesting. Niet zomaar huisvesting, maar huisvesting waarin mensen vooral prettig wonen, gericht op het mentale welbevinden. Zoals een prettig gebouw met prettige condities op het gebied van lichtinval, luchtkwaliteit en de juiste akoestiek. Maar ook een simpele huisinfrastructuur, met herkenbare ruimten, met variatie in rust en dynamiek. 

Naast het mentale welbevinden zijn voor mij het lichamelijke en sociale welbevinden de andere belangrijke aspecten die een rol spelen bij het wonen voor ouderen. In de vertaalslag naar huisvesting is het belangrijk te letten op de veilig- en toegankelijkheid van het gebouw, zoals positionering van de ruimten, bereikbaarheid, veilige buitenruimte en ruimte voor de ADL. Hygiëne, gezonde ruimte condities, veel licht en gezonde lucht met veel groen zoals groene groenten en kruiden zijn belangrijke voorwaarden in het leven van de bewoners.

Zelfredzaamheid

Het klinkt misschien vreemd, maar de verhuizing naar het verpleeghuis leidt in veel gevallen tot eenzaamheid. De overgang naar een verpleeghuis is een grote verandering, waardoor het ouder wordende brein zorgt voor verwarring. De mens is uit de oude omgeving gehaald en voelt zich verstoten. Daarom is het extra van belang om de huisvesting uitnodigend te maken. Waarin relatie met de wijk, ruimte om gasten te ontvangen, maar ook samen te koken belangrijk zijn. Zeggenschap over eigen inrichting, mee nemen van eigen spullen, zoals je eigen stoel, foto’s en bijvoorbeeld de hangklok is van waardevol belang in deze situatie.

Een duidelijke visie op huisvesting, waarin het mentale, lichamelijke en sociale welbevinden de boventoon voert, zal bijdragen aan een hoge zelfredzaamheid van de oudere mens.

Dit bericht was eerder al te lezen in het E-zine: Zorghuisvesting. Lees het hele E-zine hier.

maandag 2 oktober 2023permalink